ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါ

ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါသည္ လူကိုခြန္အားေလွ်ာ့နည္းေစေသာ ျခင္မွတဆင့္ကူးစက္ေသာ သံေကာင္ (Worm Wuchereria ) ကပ္ပါးပိုးတစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ .ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါသည္ ဆင္ေျခေထာက္ပံုသ႑ာန္ရွိသျဖင့္ ဆင္ေျခေထာက္(Elephantiasis ) အမည္တြင္ပါသည္။ ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါသည္ လူမွ လူသို႕ တိုက္ရိုက္ကူးစက္မႈမရွိပါ။ ျခင္းမွတဆင့္ ကူးစက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဆင္ေျခေထာက္ပိုးရွိေသာ ျခင္တစ္ေကာက္ကိုက္ေသာအခါ (ေသြးစုပ္ေသာအခါ) ၄င္းဆင္ေျခေထာက္ ပိုးသည္ လူ၏အေရးျပားေပၚသို႕ခ်ထားခဲ့ပါသည္။ ၄င္းဆင္ေျခေထာက္ပိုးသည္ အလြန္ေသးငယ္သျဖင့္ ရိုးရိုးမ်က္စိႏွင့္မျမင္ႏုိင္ပါ။ ၄င္းဆင္ေျခေထာက္ပိုးသည္ ျခင္ကိုက္ ရာမွတဆင့္ လူ၏အေရးျပားေပါက္မွတဆင့္ လူ၏သံငံရည္စုေ၀းရာေနရာသို႕ေရာက္ရွိသြားခဲ့သည္။
.ကေလးဘ၀တြင္ကူးစက္ခံထားရပါက လူ၏အသက္တာေနာက္ဆံုးပိုင္းတြင္ ၄င္းေရာဂါလကၡဏာ၏ နာက်င္မႈႏွင့္ပံုသ႑ာန္ပ်က္စီးျခင္းမ်ားေပၚေပါက္လာျပီး ခံစားရပါ သည္။ ၄င္းေရာဂါ၏ျပင္းထန္ေသာ လကၡဏာမွာ ခဏတျဖဳတ္ အင္အားခ်ီနဲ႕ျပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ အျမဲတေစအင္အားခ်ီနဲ႕သြားျခင္းျဖစ္ပါ သည္။ ႏိုင္ငံေပါင္း (၈၁)ႏုိင္ငံမွ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာလူမ်ားတြင္ ၄င္းအႏာၱရာယ္ႏွင့္ရင္ဆိုင္ေနရပါ သည္။ လက္တေလာအေျခအေနတြင္ လူေပါင္း (၁၂၀)သန္း သည္ ၄င္းေရာဂါဆိုးၾကီးကို ခံစားေနရျပီး သန္း(၄၀)ေသာလူမ်ားမွာ ၄င္းေရာဂါေၾကာင့္ျဖစ္ေသာကိုယ္အဂၤါခ်ိဳ႕ယြင္းမႈမ်ားေၾကာင့္ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္
ေတာ့ပါ။ ခန္႕မွန္းေျခ (၆၅%)ေသာလူမ်ားမွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွျဖစ္သည္။
ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
.စုစုေပါင္းေရာဂါလကၡဏာအဆင့္ (၇)ဆင့္ရွိျပီး၊ ပထမအဆင့္တြင္ အနည္းငယ္ေရာင္ရမ္းျခင္း မွ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ (၇)တြင္ မလုပ္ႏိုင္မကိုင္ႏိုင္ျခင္း အထိျဖစ္ ပါသည္။ ေရာင္ရမ္းျခင္းသည္ လူ၏ခႏာၱကိုယ္တစ္ခုလံုးတြင္ျဖစ္ႏိုင္ျပီး ၄င္းသည္ပထမအဆင့္လကၡဏာျဖစ္သည္။ ေျခေထာက္ မ်ားအလြန္ေရာင္ရမ္းျပီး အဖုအပိန္႕ၾကီးမ်ားျဖစ္ေပၚလာျခင္းသည္ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ျဖစ္ပါသည္။ ၄င္းအဆင့္ကို ဆင္ေျခေထာက္အဆင့္ (Elephantiasis) ဟုေခၚပါသည္။ အဆင့္(၆)တြင္ အဖုအထစ္ႏွင့္ ေရညွိကဲ့သို႕ေသာ အနာအဆာျဖစ္လာျပီး သစ္ပင္ ပင္စည္ကဲ့သို႕ေသာပံုသ႑ာန္
ျဖစ္ေပၚလွ်က္ရွိပါသည္။ အဆင့္(၇)ေရာက္ေသာအခါ လူနာသည္ သူ႕ကိုယ္သူျပဳစုႏိုင္စြမ္းမရွိေတာ့ပါ။
ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါကာကြယ္ေရး
.ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါသည္ လူ၏ေသြးအတြင္း၄င္းေရာဂါကိုျဖစ္ေစေသာကပ္ပါးပိုးကို ေဆး(၂)မ်ိဳးအားျဖင့္ ကာကြယ္ကုသ၍ရပါသည္။ ေဆးမ်ားမွာ(diethylcarbamazine DEZ ႏွင့္ ivermectin) တို႕ျဖစ္ပါ သည္။ ေဆးတစ္ၾကိမ္ေသာက္ရံုႏွင့္ လူ၏ေသြးထဲရွိ ကပ္ပါးပိုးမ်ားကို တစ္ႏွစ္တာေလာက္ ရွင္းေပးထားႏိုင္ ပါသည္။
.ဤနည္းအားျဖင့္ ေရာဂါရွိေသာလူမွတဆင့္ ေရာဂါမကူးစက္ႏိုင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ေရာဂါရရွိထား
ေသာလူသည္ေရာဂါရွင္းရွင္းမေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ေသးပါ။ ကုသရာတြင္ တစ္ႏွစ္တစ္ခါ (သို႕)(၅)ႏွစ္မွ (၁၀)ႏွစ္ အတြင္း လူ၌ရွိေသာ သက္ၾကီးသံေကာင္မ်ားအားလံုးေသသည့္အထိကုသရပါမည္။
ေနာက္တစ္နည္းမွာ ၄င္းပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေနထိုင္ေသာမိသားစုမ်ား ကူးစက္မႈမွကာကြယ္ရန္ ေန႕စဥ္ ရိုးရိုးဆားအစား (DEZ) ဆားတစ္မ်ိဳးကို စားသံုးျခင္းအားျဖင့္ ေန႕စဥ္ (DEZ) အနည္းငယ္ရရွိျပီးေသြးထဲရွိ သံေကာင္မ်ားကိုရွင္းထုတ္ ကာကြယ္ႏုိင္ပါသည္။


             ( မွ ) ကူးယူေဖာ္ျပသည္