(ဘဝသမားေလးမွ အားလံုးကိုေလးစားလွ်က္)
A I D S ေရာဂါအေၾကာင္း နွင့္စပ္ဆက္ရာမ်ား
လူ ့ေသြးထဲမွာ ေသြးရည္ၾကည္၊ ေသြးၿဖဴဥနဲ ့ ေသြးနီဥမ်ားပါ၀င္ ဖြဲ ့စည္းထားပါတယ္။ ေသြးၿဖဴဥမ်ားက
လူ ့ခႏၶာကိုယ္ထဲ၀င္ေရာက္လာတဲ့ ေရာဂါပိုးမ်ားကို တိုက္ရိုက္တိုက္ဖ်က္တာေရာ
အဲဒီေရာဂါပိုးနဲ ့သက္ဆိုင္တဲ့ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ထုတ္လုပ္ၿပီး
တိုက္ဖ်က္တာေရာ၊ တိုက္ဖ်က္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ ့ ကာကြယ္တားဆီးပါတယ္။
၂။
ေသြးၿဖဴဥထဲမွာ ေသြးၿဖဴဥေခါင္းေဆာင္က ဦးေဆာင္ၿပီး က်န္တဲ့ ေသြးၿဖဴဥေတြထဲမွာ ကိုယ္တိုင္ အေသခံ
တိုက္ဖ်က္တဲ့ ေသြးၿဖဴဥမ်ားနဲ့ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ထုတ္လုပ္ၿပီး တိုက္ဖ်က္တဲ့ ေသြးၿဖဴဥဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးရိွပါတယ္။
၃။
ဤသို ့ နည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးၿဖင့္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းကို ၀င္ေရာက္တဲ့ ေရာဂါပိုးမွန္သမွ်ကို ေသြးၿဖဴဥ အဖြဲ ့မ်ားက
တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းမႈ ၿပဳပါတယ္။
၄။
HIV ဆိုတာ AIDS ေရာ၀ါကို ၿဖစ္ေစတဲ့ အလြန္ေသးငယ္တဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးတစ္မ်ိဳး ၿဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီပိုးက ေသြးထဲမွာရိွတဲ့ ေသြးၿဖဴဥမ်ားကို တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးၿခင္းၿဖင့္ AIDS ေရာဂါ၊ တစ္နည္းအားၿဖင့္
ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါကို ခံစားရရိွေစပါတယ္။
၅။
HIV ပိုး လူ ့ခႏၶကိုယ္အတြင္းသို ့ ေရာက္ရိွလာတဲ့အခါ ေသြးၿဖဴဥမ်ားကို တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးပစ္ပါတယ္။
၆။
ထိုအခါ ေသြးၿဖဴဥေခါင္းေဆာင္အပါအ၀င္ ေသြးၿဖဴဥမ်ား ပ်က္ဆီးသြားၿခင္းေၾကာင့္ အၿခားေရာဂါပိုးမ်ားကို
တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းရန္ အင္အားမဲ့သည့္ အေၿခအေနသို ့ ဆိုက္ေရာက္သြားပါေတာ့တယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ အကာအကြယ္မဲ့ေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းသို ့ အၿခားပိုးမ်ား ၀င္ေရာက္လာၿပီး ေရာဂါလကၡဏာ
ေပါင္းစံုကို ခံစားရရိွေစပါေတာ့တယ္။ လူ ့ခႏၶာကိုယ္ရဲ ့ခုခံမႈ စြမ္းအားစနစ္ ပ်က္စီးသြားတာကို အခြင့္အေရးယူၿပီး
၀င္ေရာက္လာတဲ့ ေရာဂါမ်ားရဲ ့ ေရာဂါလကၡဏာေပါင္းစံု ရရိွခံစားလာရၿခင္းကို ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူစက္ေရာဂါ
ၿဖစ္တယ္လို ့ ေခၚပါတယ္။
၇။
HIV ပိုးကို အဓိကအားၿဖင့္ ေရာဂါပိုးရိွသူရဲ ့ ေသြး၊ အမ်ိဳးသမီးလိင္အဂၤါမွ ထြက္ေသာအရည္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားသုတ္ရည္တို ့တြင္ ေတြ ့ရိွႏိုင္ပါတယ္။
၈။
ဒါေၾကာင့္ HIV ပုိးရိွေနတဲ့ လူတစ္ဦးဦးနဲ ့ လိင္တူ လိင္ကြဲ ဆက္ဆံမႈၿပဳမယ္ဆိုရင္ ....
၉။
HIV ေရာဂါပိုးရိွသူနဲ ့ ေဆးထိုးအပ္၊ ၿပြန္မ်ားမွ်ေ၀သံုးစြဲၿပီး မူးယစ္ေဆး၀ါး အေၾကာထဲထိုးသြင္းမႈၿပဳမယ္ဆိုရင္၊
စနစ္တက် ေရာဂါပိုးသန္ ့စင္မႈ ၿပဳမထားတဲ့ ေဆးထိုးအပ္၊ ၿပြန္မ်ားနဲ ့ ေဆးထိုးခံမယ္ဆိုရင္....
၁၀။
ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရႏိုင္တဲ့ ေအာက္ေဖာ္ၿပပါ အၿပဳအမူမ်ိဳးေတြရိွတဲ့ လူရဲ ့ေသြး သြင္းမိမယ္ဆိုရင္
ေရာဂါပိုး ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။
- အေဖာ္မ်ားစြာ ( ေယာက်္ား၊ မိန္းမ) နဲ ့ လိင္မႈကိစၥ လိုက္စားသူ
- မူးယစ္ေဆး အေၾကာထဲ ထိုးေလ့ရိွသူ
၁၁။
HIV ေရာဂါပိုးရိွေနတဲ့ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္မွ သေႏၶသားသို ့လည္း ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။
၁၂။
လူတစ္ေယာက္ကို သာမန္အၿပင္ပန္းၾကည့္ရံုနဲ ့ ေရာဂါပိုး ရိွ၊ မရိွ ေၿပာလုိ ့မရပါဘူး။
ကာယကံရွင္ ကုိယ္တိုင္ေတာင္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံေနရသူလုိ ့ သိခ်င္မွ သိပါလိမ့္မယ္။
၁၃။
HIV ေရာဂါပိုးရိွသူနဲ ့- လက္တြဲႏႈတ္ဆက္ရံု၊ ေပြ ့ဖက္နမ္းရႈပ္ရံု၊ အတူကစားရံု၊ ေရကူးရံု၊ အတူ အလုပ္လုပ္ရံု၊
အတူ ဘတ္စ္ကားစီးရံုနဲ ့ HIV ပိုး မကူးစက္ႏိုင္ပါဘူး။ တယ္လီဖုန္း၊ အိမ္သာနဲ ့ ၿခင္၊ ယင္၊ ၾကြက္၊ ပိုးမႊားမ်ားမွ
တဆင့္လည္း ဒီေရာဂါပိုး မကူးစက္ႏိုင္ပါဘူး။
၁၄။
ကိုယ္ခႏၶာအတြင္း၌ ေရာဂါပိုး ရိွေနေသာ္လည္း ခ်က္ခ်င္း ေရာဂါပိုးလကၡဏာ ထင္ရွားစြာ မၿပသၿဖင့္ မိမိ၌
ေရာဂါပိုးရိွေနေၾကာင္း မသိႏိုင္ပါ။ ေရာဂါပိုး၀င္ေရာက္ၿပီး ( ၅ )ႏွစ္မွ ( ၁၀ ) ႏွစ္အတြင္း ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
စတင္ေပၚေပါက္လာႏိုင္ပါတယ္။ HIV ပိုး ကူးစက္ခံရၿပီဆိုလွ်င္ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသ၍ မရႏိုင္ေသးပါ။
၁၅။
လိင္အေပ်ာ္အပါး လိုက္စားရာမွ ဆီးပူေညာင္း( ၿပည္)က်ၿခင္း၊ လိင္အဂၤါ ယားယံေရာင္ယမ္းၿခင္းမ်ားကို ကာလသားေရာဂါ ၿဖစ္တယ္လုိ ့ေခၚပါတယ္။ ဒီလိုၿဖစ္လာရင္ ေဆးရံု၊ ေဆးခန္း၊ က်န္းမာေရးဌာန၊ ခုခံက်/ကာလသားေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးဌာနမ်ားထံ အၿမန္ဆံုးၿပသၿပီး ထိေရာက္ေသာ ေဆး၀ါးကုသမႈမ်ား ခံယူရန္ လိုအပ္ပါတယ္။
၁၆။
ေအာက္ပါအခ်က္ေတြကို လိုက္နာက်င့္သံုးမယ္ဆိုရင္ HIV ပိုး ကူးစက္မႈ အႏ ၱရာယ္ကို ေလ်ာ့နည္းေစမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။
အေဖာ္တစ္ေယာက္သာထားပါ၊ ( အိမ္ေထာင္သည္ ၿဖစ္ပါက တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ကို က်င့္သံုးပါ)၊ အႏၱရာယ္ကင္းေသာ လိင္ဆက္ဆံမႈကို ၿပဳက်င့္ပါ၊ ကြန္ဒံုး စနစ္တက် သံုးစြဲပါ။ ေဆးထိုးအပ္၊ ၿပြန္မ်ားကို အၿခားသူမ်ားနဲ ့ မွ်ေ၀သံုးစြဲၿခင္း မၿပဳပါနဲ ့။ မူးယစ္ေဆး၀ါး၊ အရက္ေသစာ ေသာက္စားၿခင္းကို ေရွာင္ပါ။
ကာကြယ္ၿခင္းသည္ ကုသၿခင္းထက္ ပို၍ ထိေရာက္၏။
မိမိကိုယ္တိုင္
အသိပညာႏွင့္ ဆင္ၿခင္ေစာင့္စည္းလိုက္နာၿခင္းၿဖင့္ မိမိ၏ ခ်စ္သူ၊ ဇနီး၊
ခင္ပြန္း၊ မိသားစုမွသည္ လူမႈ၀န္းက်င္ က်န္းမာေရး အတြက္ တစ္ေထာင့္တစ္ေနရာမွ
ပါ၀င္ကူညီ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါေစ။
စာေပသူငယ္ခ်င္းမ်ား၊ စာဖတ္သူမ်ားအားလံုး က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ေသာ လူမႈဘ၀မ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ၾကပါေစ...
ခင္မင္ေလးစားလ်က္
နႏၵ ( ေတာင္ငူ )
--------------------------------------------------------------------------စာေပသူငယ္ခ်င္းမ်ား၊ စာဖတ္သူမ်ားအားလံုး က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ေသာ လူမႈဘ၀မ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ၾကပါေစ...
ခင္မင္ေလးစားလ်က္
နႏၵ ( ေတာင္ငူ )
HIV ေ၀ဒနာရွင္ေတြ ခရီးသြားခြင့္ကန္႔သတ္မႈ အဆံုးသတ္ေရး AIDS ညီလာခံမွာေတာင္းဆို
TEXT SIZE
22.07.2012
HIV ေရာဂါပိုး ရိွသူေတြကို ခရီးသြားလာခြင့္ ပိတ္ပင္တာ၊
ႏိုင္ငံ၀င္ေရာက္ခြင့္ ဗီဇာ မေပးတာ စတဲ့ တားျမစ္ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို
ရုပ္သိမ္းဖို႔ ႏိုင္ငံတကာမွာ AIDS ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့
အဖဲြ႔ေတြ စုေပါင္းထားတဲ့ ဦးေဆာင္ညြန္႔ေပါင္း အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕
အႀကီးအကဲျဖစ္သူေတြက ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
ကမၻာအႏွံ႔ ႏိုင္ငံေပါင္း ၄၆ ႏိုင္ငံက ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒီလို ကန္႔သတ္မႈ စည္းမ်ဥ္းေတြဟာ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈ ျဖစ္သလို၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ အတြက္လည္း အေျခအေနဆိုး ျဖစ္တယ္လို႔ သူတို႔က ေျပာပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ၀ါရွင္တန္ဒီစီမွာ ၆ ရက္ၾကာ လုပ္မယ့္ ႏိုင္ငံတကာ AIDS ညီလာခံ စတင္တဲ့ ဒီေန႔မွာ ဒီလို ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံအရပ္ရပ္က AIDS ေရာဂါ သုေတသီေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ သံတမန္ေတြ၊ အျခား ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးမွာ ဆက္ႏြယ္ ပတ္သက္သူေတြ စုစုေပါင္း ႏွစ္ေသာင္းငါးေထာင္ ေလာက္ ဒီညီလာခံကို တတ္ေရာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီညီလာခံကို အခု အသံလႊင့္ခ်ိန္ အေမရိကန္စံခ်ိန္ ည ၇ နာရီမွာ စတင္ ဖြင့္လွစ္ က်င္းပျပဳလုပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ညီလာခံ တတ္ေရာက္ လာသူေတြကို ၀ါရွင္တန္ဒီစီ ၿမိဳ႕ေတာ္၀င္က ႀကိဳဆို မိန္႔ခြန္းစကား ေျပာပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း ကလည္း အဖြင့္ ဗီြဒီယိုမိန္႔ခြန္း ေျပာသလို၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု က်န္းမာေရးနဲ႔ လူမႈ၀န္ထမ္း ၀န္ႀကီး Kathleen Sebelius လည္း ကိုယ္တိုင္ တတ္ေရာက္ မိန္႔ခြန္းေျပာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီညီလာခံမွာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလရီကလင္တန္၊ အရင္သမၼတေဟာင္း ဘီလ္ကလင္တန္ နဲ႔ သမၼတကေတာ္ေဟာင္း မစၥေလာ္ရာဘုရွ္ တုိ႔က မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားမယ့္ တျခား ထိပ္တန္းပုဂၢိဳလ္ေတြ အထဲမွာ ကမာၻ႔ဘဏ္ဥကၠ႒ Jim Yong Kim နဲ႔ Microsoft ကုမၸဏီဥကၠ႒ Bill Gates တုိ႔လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
ျမန္မာဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ AIDS ေရာဂါဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပဲြတခုမွာ ဗီြဒီယိုမိန္႔ခြန္း ေျပာဆိုဖို႔ရိွပါတယ္။ ၂ ႏွစ္တႀကိမ္ က်င္းပေနတဲ့ ဒီညီလာခံကို ဇူလိုင္လ ၂၂ ရက္ေန႔က ၂၇ ရက္ေန႔အထိ ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ က်င္းပမွာျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာအႏွံ႔ ႏိုင္ငံေပါင္း ၄၆ ႏိုင္ငံက ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒီလို ကန္႔သတ္မႈ စည္းမ်ဥ္းေတြဟာ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈ ျဖစ္သလို၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ အတြက္လည္း အေျခအေနဆိုး ျဖစ္တယ္လို႔ သူတို႔က ေျပာပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ၀ါရွင္တန္ဒီစီမွာ ၆ ရက္ၾကာ လုပ္မယ့္ ႏိုင္ငံတကာ AIDS ညီလာခံ စတင္တဲ့ ဒီေန႔မွာ ဒီလို ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံအရပ္ရပ္က AIDS ေရာဂါ သုေတသီေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ သံတမန္ေတြ၊ အျခား ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးမွာ ဆက္ႏြယ္ ပတ္သက္သူေတြ စုစုေပါင္း ႏွစ္ေသာင္းငါးေထာင္ ေလာက္ ဒီညီလာခံကို တတ္ေရာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီညီလာခံကို အခု အသံလႊင့္ခ်ိန္ အေမရိကန္စံခ်ိန္ ည ၇ နာရီမွာ စတင္ ဖြင့္လွစ္ က်င္းပျပဳလုပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ညီလာခံ တတ္ေရာက္ လာသူေတြကို ၀ါရွင္တန္ဒီစီ ၿမိဳ႕ေတာ္၀င္က ႀကိဳဆို မိန္႔ခြန္းစကား ေျပာပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း ကလည္း အဖြင့္ ဗီြဒီယိုမိန္႔ခြန္း ေျပာသလို၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု က်န္းမာေရးနဲ႔ လူမႈ၀န္ထမ္း ၀န္ႀကီး Kathleen Sebelius လည္း ကိုယ္တိုင္ တတ္ေရာက္ မိန္႔ခြန္းေျပာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီညီလာခံမွာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလရီကလင္တန္၊ အရင္သမၼတေဟာင္း ဘီလ္ကလင္တန္ နဲ႔ သမၼတကေတာ္ေဟာင္း မစၥေလာ္ရာဘုရွ္ တုိ႔က မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားမယ့္ တျခား ထိပ္တန္းပုဂၢိဳလ္ေတြ အထဲမွာ ကမာၻ႔ဘဏ္ဥကၠ႒ Jim Yong Kim နဲ႔ Microsoft ကုမၸဏီဥကၠ႒ Bill Gates တုိ႔လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
ျမန္မာဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ AIDS ေရာဂါဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပဲြတခုမွာ ဗီြဒီယိုမိန္႔ခြန္း ေျပာဆိုဖို႔ရိွပါတယ္။ ၂ ႏွစ္တႀကိမ္ က်င္းပေနတဲ့ ဒီညီလာခံကို ဇူလိုင္လ ၂၂ ရက္ေန႔က ၂၇ ရက္ေန႔အထိ ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ က်င္းပမွာျဖစ္ပါတယ္။
--------------------------------------------------------------------------------------
ျဖားေယာင္းခံ မိန္း ကေလး
မၾကာေသးမီက
က်င္းပၿပီးစီး သြားခဲ့ေသာ သႀကၤန္ ပြဲေတာ္အတြက္ တစ္ခုေသာ သႀကၤန္မ႑ပ္ ၌
ေဖ်ာ္ေျဖ ရန္ မိန္းကေလး အဆိုရွင္မ်ားကို ယွဥ္ၿပိဳင္ ေစၿပီး လူေရြးပြဲ
ျပဳလုပ္ခဲ့ သည္။ အေရြးခ်ယ္ ခံရသူ မိန္းက ေလး အဆိုရွင္ မ်ားသည္ တစ္ဦးလွ်င္
အႏုပညာ ေၾကး က်ပ္ ၂,၅၀,၀၀၀ ရရွိ မည္ ျဖစ္ၿပီး သႀကၤန္တြင္း ေလးရက္စာ အတြင္း
အစားအေသာက္ပါ အခမဲ့ စီစဥ္ ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရ သည္။
ထိုသို႔
အဆိုရွင္ ေရြးပြဲ က်င္းပ ၿပီးေနာက္ အေရြးခ်ယ္ ခံရေသာ မိန္း ကေလး
တစ္ေယာက္ကို ထိုပြဲအတြက္ ကန္ထ႐ုိက္ ယူကာ တာ၀န္ခ ံစီစဥ္ ေပးေသာ
အမ်ဳိးသမီးႀကီး တစ္ဦးက ခ်ဥ္းကပ္ကာ မိန္းကေလး ကသာ ဆႏၵ ရွိလွ်င္
သက္ႀကီးပိုင္း အမ်ဳိးသားႀကီး တစ္ဦးက လိုအပ္ေသာ အေထာက္ အပံ့ေပးလ်က္
တရားမ၀င္ ေပါင္း သင္းရန္ အစီအစဥ္ ရွိေၾကာင္း ေျပာ ၾကား ခဲ့သည္ ဟုသိရသည္။
ထိုမိန္းကေလးက ခါးခါးသီးသီး ျငင္းဆန္ေသာ အခါ အမ်ဳိးသမီးႀကီး က ေလသံ
ေျပာင္းကာ ေနာက္ဆုတ္ သြားၿပီး ေနာက္သံုးရက္ ေနေသာ ေန႔ တြင္ ဖုန္းျဖင့္
ဆက္သြယ္ကာ ထိုေရ ကစား မ႑ပ္၌ ေဖ်ာ္ေျဖမည့္ အစီအစဥ္ တြင္ နာမည္ႀကီး
မင္းသားမင္းသမီး အဆိုေတာ္မ်ားကို ဖိတ္ၾကား မည္ျဖစ္ သျဖင့္ နာမည္ မရေသး
သူမ်ားကို သံုး မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း အေၾကာင္းျပန္ ၾကား ခဲ့သည္ဆို၏။
“သမီးက
သူေျပာတဲ့ အစီအစဥ္ ကို မလိုက္နာ ႏိုင္ေၾကာင္း ျပတ္ျပတ္ သားသား ေျပာခဲ့
တာပဲရွိတယ္။ ဘာ 
မွ မိုက္မိုက္႐ုိင္း႐ုိင္း နစ္နစ္နာနာ ေျပာ ခဲ့တာ မရွိ
ပါဘူး။ အဲဒါ ဖုန္းလာလို႔ ကုိယ္မပါဘူး ဆိုတာသိရေတာ့ စိတ္ ထဲမွာ ေတာ္ေတာ္
ခံျပင္း မိတယ္။ သူ တို႔က သမီးကို လူေရြးပြဲမွာ ေအာင္ ေတာ့ စရန္ ငါးေသာင္း
ေပးၿပီး သား။ အဲဒါကို ျပန္ေပးမယ္ဆို ေတာ့ ေနပါေစတဲ့။ အဆံုးထား လိုက္
ပါတယ္တဲ့။ သမီးက သူတို႔ဆီ သြားၿပီး စရန္ကိုေတာင္ ျပန္ေပးပစ္ ခ်င္တာ။ လံုး၀
ယူမထားခ်င္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔နဲ႔ ထပ္မေတြ႕ ခ်င္လို႔၊ သူ တို႔နဲ႔
မ်က္ႏွာခ်င္း ထပ္မဆုိင္ ခ်င္လို႔ မသြားဘဲ ေနလိုက္တာ။ ရွက္လည္း ရွက္တယ္၊
ေဒါသလည္း ထြက္တယ္၊ ၀မ္းလည္း နည္းတယ္”
ဟု
အမည္ မေဖာ္လို ေသာ ျဖားေယာင္းခံ မိန္း ကေလး ငယ္က ျမန္မာပို႔စ္သို႔ ေျပာ
သည္။ ထိုသို႔ ေငြေၾကး ဓန အင္အား ျဖင့္ ျမႇဴဆြယ္ ျဖားေယာင္း ကာ အရြယ္
ေကာင္းေသာ မိန္းကေလး ငယ္မ်ား၏ ဘ၀ကို ႏြံအိုင္ အတြင္း တြန္း ပို႔ရန္ႀကိဳး
ပမ္း ေနေေသာ ျဖစ္ရပ္ မ်ားမွာ ၿမိဳ႕ႀကီး မ်ားတြင္ က်ယ္ျပန္႔ လာေနၿပီ ျဖစ္
ေၾကာင္း သိရသည္။ အထူးသျဖင့္ ႐ုပ္ရည္ ေခ်ာေမာ လွပေသာမိန္းက ေလးငယ္ မ်ားသည္
လွခ်င္ပခ်င္ ၀င့္ ႀကြားခ်င္ စိတ္တို႔ကိုေရွ႕တန္းတင္ လ်က္ အေသြးအသား ကို
ေစ်းကစား မိၾက သလို ေရလိုက္ လြဲမွား မႈမ်ား ရွိေန ေၾကာင္းလည္း သတိျပဳ
မိသူတို႔က ဆိုသည္။ အထက္ ေဖာ္ျပပါ သႀကၤန္ မ႑ပ္ ျဖစ္ရပ္တြင္ ျဖားေယာင္း ခံရ
ေသာ မိန္းကေလးမွာ မိဘ မ်ားက ေငြေၾကး ဓန ေတာင့္တင္း သူမ်ားျဖစ္ ျခင္း၊
သူမသည္ အႏုပညာ သက္ သက္ကိုသာ ႐ူးသြပ္ကာ အျခား ပလႊား မႈမ်ား ကို အာ႐ံု
မေရာက္ျခင္း စသည္ တို႔ေၾကာင့္ ျဖားေယာင္း မႈကိုတြန္း လွန္ႏိုင္
ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
အကယ္၍ လူပြဲစားမ်ား
ျဖားေယာင္းသည့္ အတိုင္း စပြန္ဆာ(ေထာက္ပံ့မႈ) ေပးမည့္သူထံ မွ တုိက္ခန္း၊
ကား၊ ဖုန္း၊ အသံုးအ ေဆာင္၊ ေငြေၾကး စသည္ တို႔ကို မက္ ေမာကာ ေခါင္းညိတ္
လိုက္ပါက ထို မိန္းကေလး ၏ဘ၀သည္ လူမ သိသူ မသိႏြမ္းရိ သြားမည့္ အေႀကြပန္းဘ၀
ေရာက္သြား ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ခန္႔ မွန္း သိရွိႏုိင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္
ေတာ္႐ံု တန္႐ံုအသိ ျဖင့္ မေရွာင္လႊဲႏိုင္သာ ေသာ မက္လံုး အမ်ဳိးမ်ဳိး ျပကာ
ျမႇဴဆြယ္ ျဖားေယာင္း ၿပီး အရြယ္ေကာင္း မိန္းကေလးေခ်ာ ေခ်ာမ်ား ၏ဘ၀ကို
နင္းေျခ ဖ်က္ဆီး လိုသည့္ လူပြဲစား မ်ားကို အမ်ဳိးသား ေရး တာ၀န္ တစ္ရပ္အျဖစ္
ေဖာ္ထုတ္ တားဆီး သင့္ေၾကာင္း အသိေပးတင္ ျပ လိုက္ရေပသည္။
ေက်ာ္ေဇာေလး
ေက်ာ္ေဇာေလး
------------------------------------------------------------------------------------
အျပာရုပ္ရွင္မ်ားတြင္ ကြန္ဒံုးအသံုးျပုရဖြယ္ရွိ
23-12-2011
အေမရိကန္ နိုင္ငံတြင္ ရိုက္ကူးေသာ အျပာရုပ္ရွင္မ်ားတြင္ ကြန္ဒံုးအသံုးျပုရဖြယ္ ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။
ညစ္ညမ္း
ဇာတ္ကား အမ်ားစု ရိုက္ကူးထုတ္လုပ္ရာတြင္
ကြန္ဒံုးသံုးစြဲျခင္း မရွိ ေသာ္လည္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လတြင္
ျပုလုပ္မည့္ မဲေပးပြဲအတြင္း အဆိုပါ ကိစၥအတြက္ အဆိုတင္သြင္းရန္
စီစဉ္ေနၾကသည္။
AIDS
ေရာဂါ ကာကြယ္တားဆီးေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားက ဦးစီးကာ
ရုပ္ရွင္မ်ားတြင္ ကြန္ဒံုးသံုးစြဲမႈကို ထည့္သြင္းရိုက္ကူးရန္
ေဆာ္ဩမႈမ်ား ျပုလုပ္ေနသည္။ အခ်ိဳ့ကလည္း ယခုကိစၥသည္
ကြန္ဒံုးေရာင္းခ်သည့္ လုပ္ငန္းႀကီးမ်ားက မိမိတို့ပစၥည္း
ေရာင္းစြံေစရန္ အဆန္းထြင္ေနျခင္းဟု ေဝဖန္ေနသည္။
ေလာ့
စ္အိန္ဂ်ယ္လိစ္ ၿမို့ေတာ္သည္ အေမရိကန္၏ ညစ္ညမ္းဇာတ္ကားမ်ား
ထုတ္လုပ္သည့္လုပ္ငန္း အဓိက အေျခစိုက္ရာ ေဒသလည္းျဖစ္သည္။
အျပာရုပ္ရွင္ ဇာတ္ကား ထုတ္လုပ္သူမ်ားသည္ ၿပီးခဲ့သည့္
ႏွစ္ပိုင္းမ်ားအတြင္း ျပည္သူ့က်န္းမာေရး အာဏာပိုင္မ်ား၏
ဆန့္က်င္ဘက္ ဖိအားေပးမႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္လာရၿပီး
ယခုအခါတြင္လည္း ကြန္ဒံုးသံုးစြဲေရး လွံဳ့ေဆာ္မႈမ်ားႏွင့္
ၾကံုေနရသည္။
အသက္
၂၅ ႏွစ္ရွိ အျပာရုပ္ရွင္ သရုပ္ေဆာင္ေဟာင္း ဒါရစ္ဘရုသည္ ၂၀၁၀
ျပည့္ႏွစ္က ဇာတ္ကားရိုက္ကူးရင္း HIVပိုး ကူးစက္ျခင္း
ခံရသည္။ ယခုကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အျပာဇာတ္ကားမ်ား
ရိုက္ကူးထုတ္လုပ္ေနသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားဘက္မွ တစ္စံုတစ္ရာ
မွတ္ခ်က္ေပးမႈ မရွိေသးေၾကာင္း သိရွိရသည္။
----------------------------------------------------------------------------------------
က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန၏
ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ HIV ေရာဂါျဖစ္ပြားသူဦးေရ ႏွစ္သိန္း
ေလးေသာင္းေက်ာ္ရွိသည့္ အနက္ ေရာဂါျဖစ္ပြားသူမ်ား၏ ၆ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ
အမ်ိဳးသမီးမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ထိုသို႔
HIV ႏွင့္ AIDS ေရာဂါ ကူးစက္ခံရသူ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအနက္
ေရာဂါျဖစ္ပြားသူအမ်ားစုမွာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္လူငယ္မ်ားျဖစ္ ၾကၿပီး
လိင္ကုန္ကူးခံရသူမ်ား၊ ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း
ျပဳသူမ်ားႏွင့္ မူးယစ္ ေဆးသံုးစြဲသူအမ်ိဳးသမီးမ်ားထံတြင္ အဆိုပါေရာဂါကို
အမ်ားဆံုး ေတြ႕ရွိရသည္ဟု ထပ္မံသိရသည္။
ကမၻာ့ကုလသမဂၢကေလးသူ
ငယ္မ်ားရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ (UNICE) ၏ ယခုႏွစ္ေဖေဖာ္ဝါရီအတြင္း ထုတ္
ျပန္ခ်က္မ်ားအရ ကမၻာေပၚတြင္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း HIV ႏွင့္ AIDSေရာဂါ
ျဖစ္ပြားသူဦးေရ ၃၃ သန္းေက်ာ္ ရွိသည့္အနက္ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူမ်ား၏
သံုးပံုတစ္ပံုခန္႔မွာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွ ၂၄ ႏွစ္အရြယ္ၾကားရွိ ဆယ္ေက်ာ္သက္
အရြယ္လူငယ္မ်ား ျဖစ္ၾကေၾကာင္း၊ ႏွစ္စဥ္၌ အသက္ ၁ဝ ႏွစ္မွ ၁၉ ႏွစ္ၾကားရွိ
လူငယ္အမ်ိဳးသမီးကေလးမ်ားသည္ သက္တူရြယ္တူ ေယာက်္ားေလးမ်ားႏွင့္
ေရာဂါပိုးရွိသူ အမ်ိဳးသား ႀကီးမ်ားထံမွ ကူးစက္ခံရ မႈႏႈန္းမွာ
ပိုမိုျမင့္မားလ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ထို႔အျပင္ ေန႔စဥ္ကမၻာႏွင့္ အဝွမ္း လူဦးေရ
၇၄ဝဝ ခန္႔မွာ အဆိုပါေရာဂါပိုးအား ကူးစက္ခံရၿပီး ေရာဂါကူးစက္ ခံရသူမ်ားအနက္
၄ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွ ၂၄ ႏွစ္ၾကားရွိ လူငယ္ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ား
ျဖစ္ေန ၾကသည့္အတြက္ ေရာဂါကူးစက္ျပန္႔ ပြားမႈအား မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါက အနာ
ဂတ္တြင္ အႏၲရာယ္ႀကီးမားလာႏိုင္ ေၾကာင္း သိရသည္။
UNICEFမွ
တာဝန္ရွိသူ တစ္ဦးက ”ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ လူငယ္ေလးေတြဟာ HIV နဲ႕ ပတ္သက္လို႔
က်န္းမာေရး အသိပညာနဲ႔ ဗဟု သုတေတြ နည္းပါးေနေသးတဲ့ အတြက္ အခုလို
ေရာဂါကူးစက္ ခံရမႈႏႈန္း ျမင့္မားလာ ရတာပဲ။ ေရာဂါကူးစက္ခံရသူေတြကို
ေရာဂါန႔ဲပတ္သက္ၿပီး သိရွိျခင္းရွိ၊ မရွိ စစ္တမ္းေကာက္ယူတဲ့အခါမွာ အမ်ိဳးသား
၃ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး ၁၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္ကပဲ
HIVနဲ႕ပတ္သက္လို႔ ဗဟုသုတအနည္းငယ္ ရွိတာကို ေတြ႕ ရတယ္”ဟု ေျပာသည္။
-----------------------------------------------------------------------------------------
HIV tests (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ) စစ္ေဆးနည္းမ်ား
လူထဲကို
ပိုးတမ်ိဳးမ်ိဳး ဝင္လာတာနဲ႔ အဲဒါကို ခုခံတိုက္ဖ်က္ေပးမဲ့ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ
Antibody (အင္တီေဘာ္ဒီ) ခုခံအားေတြ ထြက္လာတယ္။ HIV antibody စမ္းတယ္ဆိုတာ
အဲဒါေတြ Blood ေသြးထဲ၊ Saliva တံေတြးထဲ နဲ႔ Urine ဆီးထဲမွာ ရွိေန-မေန
စစ္ေဆးတာ ျဖစ္ပါတယ္။
HIV antibody test (အင္တီေဘာ္ဒီ) စမ္းသပ္နည္းဟာ လူၾကီးေတြမွာ HIV ရွိ-မရွိကို အသင့္ေတာ္ဆံုးနဲ႔ အသံုးအမ်ားဆံုး စစ္ေဆးနည္း ျဖစ္တယ္။ ေစ်းလဲ မၾကီးတဲ့ျပင္ တိက်တယ္။ ဒီနည္းကို ELISA (Enzyme-Linked Immunoabsorbent) နဲ႔ EIA (Enzyme Immunoassay) ေခၚတယ္။ ရွိေနတာ ရွာေတြ႔တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာက အဲဒီလူမွာ HIV ပိုး ဝင္ေနျပီ။
ဒါေပမဲ့ ခြ်င္းခ်က္ ၂ ခုရွိတယ္။
1. ပိုးရွိေနတဲ့ မိခင္ကေန ေမြးလာတဲ့ကေလးမွာ မေအဆီက (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေတြလဲ ပါလာတာမို႔ ၁၈ လ အထိ ေဆးစစ္ရင္ အေပါင္းလကၡဏာ ျပမယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီကေလးမွာ ပိုးရွိေနတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒီလို ကေလးမ်ိဳးေတြကို PCR test ဆိုတာ လုပ္ပါတယ္။
2. HIV vaccine trials ကာကြယ္ေဆး စမ္းသပ္တာကို ခံယူေနသူေတြမွာလဲ အဲလိုျပမယ္။
HIV ပိုး ဝင္ထားသူ အမ်ားစုဟာ ကူးစက္တာခံရျပီး ၆-၁၂ ပါတ္အတြင္း စမ္းသပ္လို႔ရတဲ့ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေတြရွိလာမယ္။ ၆ လ ေနမွ ေတြ႔တာ ရွားတယ္။ ဒိထက္ ပိုၾကာမယ္ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ပါ။ ဒီလို ပိုးဝင္ေနေပမဲ့ စမ္းလို႔ မေတြ႔ေသးတဲ့ ကာလကို Window period ျပဴတင္းေပါက္ကာလ၊ ၾကားကာလ ေခၚတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ပိုးဝင္မယ္လို႔ သံသယဝင္တဲ့ေနာက္ ၃ လ အၾကာမွာ စမ္းတာ သင့္ေတာ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မေတြ႔သူဟာ ဥပမာ စိတ္မခ်ရတဲ့ လိင္-ဆက္ဆံနည္းကေန ပိုး မဝင္ခဲ့ဘူးလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ၆ လ ေနလို႔မွ မေတြ႔ရင္ေတာ့ ေသျခာပါတယ္။ ပိုးမကူးခဲ့ပါ။ ေနာက္တခါေတာ့ စိတ္ခ်ရတဲ့ ဆက္ဆံနည္းကိုသာ သံုးပါ။
သတိၾကီးဘို႔ လိုတာက Window period မွာ တကယ္လို႔ ပိုးရွိေနရင္ သူမ်ားကို ကူးႏိုင္တယ္။ Subtype B ပိုးမ်ိဳးအတြက္ HIV-1 antibody tests နည္းရဲ႕ ပ်မ္းမွ်ၾကားကာလဟာ ၂၅ ရက္ရွိတယ္။ Antigen testing နည္းဆိုရင္ ၁၆ ရက္နဲ႔ NAT (Nucleic Acid Testing) နည္းက ၁၂ ရက္ၾကာတယ္။ Window period မွာ Antiretroviral therapy (ဗိုင္းရပ္စ္) ေဆးေသာက္လိုက္ရင္ Antibodies ျဖစ္လာမွာကိုပါ ေႏွးေစလို႔ ၾကားကာလက ၁၂ လေလာက္အထိ ၾကာႏိုင္တယ္။
ELISA test က တိက်လို႔ မွားျပီး အေပါင္းျပတာ မရွိသေလာက္ ျဖစ္တယ္။ တၾကိမ္စစ္လို႔ အေပါင္းျပသူ အားလံုးကို Western blot (Protein immunoblot) နဲ႔ Indirect immunofluorescence assay စမ္းသပ္နည္းေတြကို ဆက္လုပ္မယ္။ ဥေရာပမွာ Line immunoassay ကိုပါ လုပ္မယ္။ ဆက္စစ္လို႔လဲ အေပါင္းျပေနရင္ ဝ႕၁% ထက္ မလြဲႏိုင္ေတာ့ပါ။ သူ႔မွာ ပိုးရွိေနျပီ။
Antigen test (P24 test) (အင္တီဂ်င္) စမ္းသပ္နည္းနဲ႔ ေသျခာေစႏိုင္တယ္။ (အင္တီဂ်င္) ဆိုတာ ကိုယ့္ပစၥည္း မဟုတ္တဲ့ ပိုးမႊားလိုဟာ ျဖစ္တယ္။ ဒါမ်ိဳး ဝင္လာရင္ ကိုယ္ခႏၶာကေန (အင္တီေဘာ္ဒီ) ထုတ္ေစမယ္။ HIV ပိုးရဲ႕ အဲလိုဟာကို Protein P24 လို႔ ေခၚတယ္။ HIV ဝင္တာနဲ႔ ၂-၈ ပါတ္အတြင္း P24 ေတြ မ်ားမ်ားလာမယ္။ ေသြးကုိ စစ္ရင္ ေတြ႔မယ္။ ေရာဂါ ရလာခ်ိန္မွာေတာ့ သူတို႔ ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ P24 antigen test ကို အျမဲမလုပ္ဘဲ၊ စတုတၳ-မ်ိဳးဆက္ စမ္းသပ္နည္း အေနနဲ႔သာ သံုးတယ္။ Fourth generation tests ဆိုတာ P24 antigen test နဲ႔ Antibody test တြဲလုပ္တာကို ေခၚတယ္။ ပိုတိက်တယ္။
PCR (Polymerase Chain Reaction) test ဆိုတာ HIV ပိုးရဲ႕ မ်ိဳးဇီဇကို စစ္တာျဖစ္တယ္။ ပိုးဝင္ျပီးေနာက္ ၂-၃ ပါတ္ အၾကာ စမ္းလို႔ ရလာတယ္။ Viral load test နဲ႔ HIV NAAT (Nucleic acid amplification testing) လို႔လဲ ေခၚတယ္။ ပိုးရွိ မိခင္ကေန ေမြးတဲ့ ကေလးကို PCR test လုပ္ရတယ္။ အေမဆီက Antibodies ေတြရေနတယ္။ Antibody test က မတိက်လို႔၊ ေစ်းလဲၾကီးတာမို႔ လူတိုင္းကိုေတာ့ မစစ္ပါ။ ခ်မ္းသာ-တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ေသြးလွဴရာမွာလဲ PCR test ပါ လုပ္တယ္။
• Rapid HIV tests ဆိုတာ နည္းပညာအရ ELISA tests နဲ႔တူေပမဲ့ စစ္ရတာ မိနစ္ ၂ဝ သာၾကာတယ္။ ေသြး ျဖစ္ျဖစ္ သြားရည္ ျဖစ္ျဖစ္ စစ္ႏိုင္တယ္။ Rapid Antibody Test ကို Rapid or point-of-care test ေခၚတယ္။ Qualitative immunoassays အေရအတြက္ကို စစ္တာ ျဖစ္တယ္။
• Home testing နည္းက ကိုယ့္ဖါသာကိုယ္ အိမ္မွာတင္ ေသြးျဖစ္ျဖစ္ တံေတြးျဖစ္ျဖစ္နဲ႔ စမ္းလို႔ အေျဖကို မိနစ္ပိုင္းအတြင္း သိႏိုင္တယ္။ ပိုေသျခာေအာင္ေတာ့ ဓါတ္ခြဲခမ္းမွာ ထပ္စစ္သင့္တယ္။
• Home sampling kit ဝယ္၊ ကိုယ့္ေသြးနဲ႔ စမ္းျပီး၊ ဓါတ္ခြဲခမ္း ပို႔ႏိုင္တယ္။ ရက္ သိပ္မၾကာခင္ အေျဖကို ဖုန္းဆက္ ေမးႏိုင္တယ္။ သူမ်ား မသိေအာင္ လုပ္နည္းတခုေပါ့။ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ HIV ေဆးစစ္တာကို လိႈ႔ဝွက္ဘို႔နဲ႔ ကာယကံရွင္က စမ္းျခင္မွ စမ္းဘို႔ သတ္မွတ္ ထားတယ္။
• Home Access Express HIV-1 Test ကို FDA က အသိအမွတ္ျပဳထားျပီး ျဖစ္တယ္။ OraQuick ဆိုတာ မိနစ္ ၂ဝ သာ ၾကာတဲ့ Antibody test ျဖစ္တယ္။ Blood ေသြး၊ Plasma (ပလာစမာ) ေသြးရည္ၾကည္ နဲ႔ Oral fluid ပါးစပ္က အရည္ တခုခုကို စမ္းႏိုင္တယ္။ HIV 1 နဲ႔ HIV 2 ပိုးေတြကို စမ္းတာျဖစ္တယ္။
• Uni-Gold နည္းက ၁ဝ-၁၂ မိနစ္သာၾကာတဲ့ Rapid HIV antibody test ျဖစ္တယ္။ ေသြးစက္ကို စမ္းတာ။ FDA က အသိအမွတ္ ျပဳထားတဲ့ HIV 1 ကို စစ္ေဆးနည္း ျဖစ္တယ္။
• Clearview Complete HIV 1/2 နဲ႔ Clearview HIV 1/2 Stat-Pak နည္းေတြက ေသြး၊ ေသြးထဲက (ပလာစမာ)၊ (စီရမ္) ကို စမ္းရတဲ့ အျမန္နည္း၊ ၁၅ မိနစ္သာ ၾကာတယ္။
• iDiagnostics Rapid HIV Test နည္းကို အသိအမွတ္ မျပဳရေသးဘူး။
HIV Antibodies တခါ မေတြ႔ယံုနဲ႔ ကူးစက္မႈ ကင္းတယ္လို႔ ခ်င္ခ်င္း ေျပာမရေသးပါ။ ၂-၆ ပါတ္ၾကာမွာ ေတြ႔လာ ႏိုင္တယ္။ ေဆးစစ္လို႔ အေပါင္းျဖစ္ေနသူဟာ တခ်ိန္မွာေတာ့ Antiretroviral treatment ေဆးကုဘို႔ လိုလာမယ္။ ေဆးဆိုတာက ဗိုင္းရပ္စ္ကုိ ေႏွးသြားေအာင္နဲ႔ ခုခံအားကို ထိန္းဘို႔ျဖစ္တယ္။ ပိုးရွိေနေပမဲ့ Safer sex စိတ္ခ်ရတဲ့ လိင္ဆက္ဆံေရး လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္အရင္က လိင္ဆက္ဆံခဲ့ဘူးသူေတြကိုလဲ အသိေပးသင့္တယ္။ အိမ္ေထာင္ျပဳမယ္ဆိုရင္လဲ ေရာဂါ အေၾကာင္း သိေအာင္လုပ္ပါ။ ကာကြယ္နည္း၊ ကုသနည္းေတြ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ပါ။
CD4 T-cell count စစ္ေဆးနည္းဟာ HIV ေရာဂါရွာတာ မဟုတ္ဘူး။ HIV-positive ပိုးရွိေနသူေတြရဲ႕ Immune system ခုခံအား-စနစ္ကို ေစာင္ၾကည့္တာသာ ျဖစ္တယ္။ ေရာဂါအေျခအေန တိုးတက္မႈ-ဆုတ္ယုတ္မႈကို တိုင္းထြာတာ ျဖစ္တယ္။ CD4 T-cell counts နည္းတယ္ဆိုတာ ဒီေရာဂါတခုထဲမွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဗိုင္းရပ္စ္၊ ဗက္တီးရီးယား၊ ပါရာဆိုက္ ဝင္တာ၊ အနာရင္းတာ၊ တီဘီ ရွိတာ၊ မီးေလာင္တာ၊ ခိုက္မိတာ၊ (ပရိုတင္း) ကို အေၾကာေဆးထိုးတာ၊ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့တာ၊ အားကစား လုပ္တာ လြန္ကဲတာ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တာ၊ စိတ္ပိုင္း ဖိစီးမႈမ်ားတာ နဲ႔ အထီးက်န္ ေနရတာေတြေၾကာင့္လဲ မ်ားႏိုင္တယ္။
CD4 counts ပံုမွန္ဆိုရင္ 500 ကေန 1500 CD4+ T cells/microliter ရွိတယ္။ ေယဘုယ် ေျပာရရင္ အမ်ိဳးသမီးေတြက ပိုနည္းတယ္။ HIV ပိုးရွိေနသူမွာ CD4 T-cell count က 200 cells/μL ထက္ နည္းတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ Opportunistic infections အခြင့္ေကာင္းယူ ကူးစက္တာ တခုခုရွိမွသာ ၁၉၉၂ ကတည္းက AIDS လို႔ တရားဝင္ သတ္မွတ္ပါတယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
HIV antibody test (အင္တီေဘာ္ဒီ) စမ္းသပ္နည္းဟာ လူၾကီးေတြမွာ HIV ရွိ-မရွိကို အသင့္ေတာ္ဆံုးနဲ႔ အသံုးအမ်ားဆံုး စစ္ေဆးနည္း ျဖစ္တယ္။ ေစ်းလဲ မၾကီးတဲ့ျပင္ တိက်တယ္။ ဒီနည္းကို ELISA (Enzyme-Linked Immunoabsorbent) နဲ႔ EIA (Enzyme Immunoassay) ေခၚတယ္။ ရွိေနတာ ရွာေတြ႔တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာက အဲဒီလူမွာ HIV ပိုး ဝင္ေနျပီ။
ဒါေပမဲ့ ခြ်င္းခ်က္ ၂ ခုရွိတယ္။
1. ပိုးရွိေနတဲ့ မိခင္ကေန ေမြးလာတဲ့ကေလးမွာ မေအဆီက (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေတြလဲ ပါလာတာမို႔ ၁၈ လ အထိ ေဆးစစ္ရင္ အေပါင္းလကၡဏာ ျပမယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီကေလးမွာ ပိုးရွိေနတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒီလို ကေလးမ်ိဳးေတြကို PCR test ဆိုတာ လုပ္ပါတယ္။
2. HIV vaccine trials ကာကြယ္ေဆး စမ္းသပ္တာကို ခံယူေနသူေတြမွာလဲ အဲလိုျပမယ္။
HIV ပိုး ဝင္ထားသူ အမ်ားစုဟာ ကူးစက္တာခံရျပီး ၆-၁၂ ပါတ္အတြင္း စမ္းသပ္လို႔ရတဲ့ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေတြရွိလာမယ္။ ၆ လ ေနမွ ေတြ႔တာ ရွားတယ္။ ဒိထက္ ပိုၾကာမယ္ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ပါ။ ဒီလို ပိုးဝင္ေနေပမဲ့ စမ္းလို႔ မေတြ႔ေသးတဲ့ ကာလကို Window period ျပဴတင္းေပါက္ကာလ၊ ၾကားကာလ ေခၚတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ပိုးဝင္မယ္လို႔ သံသယဝင္တဲ့ေနာက္ ၃ လ အၾကာမွာ စမ္းတာ သင့္ေတာ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မေတြ႔သူဟာ ဥပမာ စိတ္မခ်ရတဲ့ လိင္-ဆက္ဆံနည္းကေန ပိုး မဝင္ခဲ့ဘူးလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ၆ လ ေနလို႔မွ မေတြ႔ရင္ေတာ့ ေသျခာပါတယ္။ ပိုးမကူးခဲ့ပါ။ ေနာက္တခါေတာ့ စိတ္ခ်ရတဲ့ ဆက္ဆံနည္းကိုသာ သံုးပါ။
သတိၾကီးဘို႔ လိုတာက Window period မွာ တကယ္လို႔ ပိုးရွိေနရင္ သူမ်ားကို ကူးႏိုင္တယ္။ Subtype B ပိုးမ်ိဳးအတြက္ HIV-1 antibody tests နည္းရဲ႕ ပ်မ္းမွ်ၾကားကာလဟာ ၂၅ ရက္ရွိတယ္။ Antigen testing နည္းဆိုရင္ ၁၆ ရက္နဲ႔ NAT (Nucleic Acid Testing) နည္းက ၁၂ ရက္ၾကာတယ္။ Window period မွာ Antiretroviral therapy (ဗိုင္းရပ္စ္) ေဆးေသာက္လိုက္ရင္ Antibodies ျဖစ္လာမွာကိုပါ ေႏွးေစလို႔ ၾကားကာလက ၁၂ လေလာက္အထိ ၾကာႏိုင္တယ္။
ELISA test က တိက်လို႔ မွားျပီး အေပါင္းျပတာ မရွိသေလာက္ ျဖစ္တယ္။ တၾကိမ္စစ္လို႔ အေပါင္းျပသူ အားလံုးကို Western blot (Protein immunoblot) နဲ႔ Indirect immunofluorescence assay စမ္းသပ္နည္းေတြကို ဆက္လုပ္မယ္။ ဥေရာပမွာ Line immunoassay ကိုပါ လုပ္မယ္။ ဆက္စစ္လို႔လဲ အေပါင္းျပေနရင္ ဝ႕၁% ထက္ မလြဲႏိုင္ေတာ့ပါ။ သူ႔မွာ ပိုးရွိေနျပီ။
Antigen test (P24 test) (အင္တီဂ်င္) စမ္းသပ္နည္းနဲ႔ ေသျခာေစႏိုင္တယ္။ (အင္တီဂ်င္) ဆိုတာ ကိုယ့္ပစၥည္း မဟုတ္တဲ့ ပိုးမႊားလိုဟာ ျဖစ္တယ္။ ဒါမ်ိဳး ဝင္လာရင္ ကိုယ္ခႏၶာကေန (အင္တီေဘာ္ဒီ) ထုတ္ေစမယ္။ HIV ပိုးရဲ႕ အဲလိုဟာကို Protein P24 လို႔ ေခၚတယ္။ HIV ဝင္တာနဲ႔ ၂-၈ ပါတ္အတြင္း P24 ေတြ မ်ားမ်ားလာမယ္။ ေသြးကုိ စစ္ရင္ ေတြ႔မယ္။ ေရာဂါ ရလာခ်ိန္မွာေတာ့ သူတို႔ ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ P24 antigen test ကို အျမဲမလုပ္ဘဲ၊ စတုတၳ-မ်ိဳးဆက္ စမ္းသပ္နည္း အေနနဲ႔သာ သံုးတယ္။ Fourth generation tests ဆိုတာ P24 antigen test နဲ႔ Antibody test တြဲလုပ္တာကို ေခၚတယ္။ ပိုတိက်တယ္။
PCR (Polymerase Chain Reaction) test ဆိုတာ HIV ပိုးရဲ႕ မ်ိဳးဇီဇကို စစ္တာျဖစ္တယ္။ ပိုးဝင္ျပီးေနာက္ ၂-၃ ပါတ္ အၾကာ စမ္းလို႔ ရလာတယ္။ Viral load test နဲ႔ HIV NAAT (Nucleic acid amplification testing) လို႔လဲ ေခၚတယ္။ ပိုးရွိ မိခင္ကေန ေမြးတဲ့ ကေလးကို PCR test လုပ္ရတယ္။ အေမဆီက Antibodies ေတြရေနတယ္။ Antibody test က မတိက်လို႔၊ ေစ်းလဲၾကီးတာမို႔ လူတိုင္းကိုေတာ့ မစစ္ပါ။ ခ်မ္းသာ-တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ေသြးလွဴရာမွာလဲ PCR test ပါ လုပ္တယ္။
• Rapid HIV tests ဆိုတာ နည္းပညာအရ ELISA tests နဲ႔တူေပမဲ့ စစ္ရတာ မိနစ္ ၂ဝ သာၾကာတယ္။ ေသြး ျဖစ္ျဖစ္ သြားရည္ ျဖစ္ျဖစ္ စစ္ႏိုင္တယ္။ Rapid Antibody Test ကို Rapid or point-of-care test ေခၚတယ္။ Qualitative immunoassays အေရအတြက္ကို စစ္တာ ျဖစ္တယ္။
• Home testing နည္းက ကိုယ့္ဖါသာကိုယ္ အိမ္မွာတင္ ေသြးျဖစ္ျဖစ္ တံေတြးျဖစ္ျဖစ္နဲ႔ စမ္းလို႔ အေျဖကို မိနစ္ပိုင္းအတြင္း သိႏိုင္တယ္။ ပိုေသျခာေအာင္ေတာ့ ဓါတ္ခြဲခမ္းမွာ ထပ္စစ္သင့္တယ္။
• Home sampling kit ဝယ္၊ ကိုယ့္ေသြးနဲ႔ စမ္းျပီး၊ ဓါတ္ခြဲခမ္း ပို႔ႏိုင္တယ္။ ရက္ သိပ္မၾကာခင္ အေျဖကို ဖုန္းဆက္ ေမးႏိုင္တယ္။ သူမ်ား မသိေအာင္ လုပ္နည္းတခုေပါ့။ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ HIV ေဆးစစ္တာကို လိႈ႔ဝွက္ဘို႔နဲ႔ ကာယကံရွင္က စမ္းျခင္မွ စမ္းဘို႔ သတ္မွတ္ ထားတယ္။
• Home Access Express HIV-1 Test ကို FDA က အသိအမွတ္ျပဳထားျပီး ျဖစ္တယ္။ OraQuick ဆိုတာ မိနစ္ ၂ဝ သာ ၾကာတဲ့ Antibody test ျဖစ္တယ္။ Blood ေသြး၊ Plasma (ပလာစမာ) ေသြးရည္ၾကည္ နဲ႔ Oral fluid ပါးစပ္က အရည္ တခုခုကို စမ္းႏိုင္တယ္။ HIV 1 နဲ႔ HIV 2 ပိုးေတြကို စမ္းတာျဖစ္တယ္။
• Uni-Gold နည္းက ၁ဝ-၁၂ မိနစ္သာၾကာတဲ့ Rapid HIV antibody test ျဖစ္တယ္။ ေသြးစက္ကို စမ္းတာ။ FDA က အသိအမွတ္ ျပဳထားတဲ့ HIV 1 ကို စစ္ေဆးနည္း ျဖစ္တယ္။
• Clearview Complete HIV 1/2 နဲ႔ Clearview HIV 1/2 Stat-Pak နည္းေတြက ေသြး၊ ေသြးထဲက (ပလာစမာ)၊ (စီရမ္) ကို စမ္းရတဲ့ အျမန္နည္း၊ ၁၅ မိနစ္သာ ၾကာတယ္။
• iDiagnostics Rapid HIV Test နည္းကို အသိအမွတ္ မျပဳရေသးဘူး။
HIV Antibodies တခါ မေတြ႔ယံုနဲ႔ ကူးစက္မႈ ကင္းတယ္လို႔ ခ်င္ခ်င္း ေျပာမရေသးပါ။ ၂-၆ ပါတ္ၾကာမွာ ေတြ႔လာ ႏိုင္တယ္။ ေဆးစစ္လို႔ အေပါင္းျဖစ္ေနသူဟာ တခ်ိန္မွာေတာ့ Antiretroviral treatment ေဆးကုဘို႔ လိုလာမယ္။ ေဆးဆိုတာက ဗိုင္းရပ္စ္ကုိ ေႏွးသြားေအာင္နဲ႔ ခုခံအားကို ထိန္းဘို႔ျဖစ္တယ္။ ပိုးရွိေနေပမဲ့ Safer sex စိတ္ခ်ရတဲ့ လိင္ဆက္ဆံေရး လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္အရင္က လိင္ဆက္ဆံခဲ့ဘူးသူေတြကိုလဲ အသိေပးသင့္တယ္။ အိမ္ေထာင္ျပဳမယ္ဆိုရင္လဲ ေရာဂါ အေၾကာင္း သိေအာင္လုပ္ပါ။ ကာကြယ္နည္း၊ ကုသနည္းေတြ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ပါ။
CD4 T-cell count စစ္ေဆးနည္းဟာ HIV ေရာဂါရွာတာ မဟုတ္ဘူး။ HIV-positive ပိုးရွိေနသူေတြရဲ႕ Immune system ခုခံအား-စနစ္ကို ေစာင္ၾကည့္တာသာ ျဖစ္တယ္။ ေရာဂါအေျခအေန တိုးတက္မႈ-ဆုတ္ယုတ္မႈကို တိုင္းထြာတာ ျဖစ္တယ္။ CD4 T-cell counts နည္းတယ္ဆိုတာ ဒီေရာဂါတခုထဲမွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဗိုင္းရပ္စ္၊ ဗက္တီးရီးယား၊ ပါရာဆိုက္ ဝင္တာ၊ အနာရင္းတာ၊ တီဘီ ရွိတာ၊ မီးေလာင္တာ၊ ခိုက္မိတာ၊ (ပရိုတင္း) ကို အေၾကာေဆးထိုးတာ၊ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့တာ၊ အားကစား လုပ္တာ လြန္ကဲတာ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တာ၊ စိတ္ပိုင္း ဖိစီးမႈမ်ားတာ နဲ႔ အထီးက်န္ ေနရတာေတြေၾကာင့္လဲ မ်ားႏိုင္တယ္။
CD4 counts ပံုမွန္ဆိုရင္ 500 ကေန 1500 CD4+ T cells/microliter ရွိတယ္။ ေယဘုယ် ေျပာရရင္ အမ်ိဳးသမီးေတြက ပိုနည္းတယ္။ HIV ပိုးရွိေနသူမွာ CD4 T-cell count က 200 cells/μL ထက္ နည္းတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ Opportunistic infections အခြင့္ေကာင္းယူ ကူးစက္တာ တခုခုရွိမွသာ ၁၉၉၂ ကတည္းက AIDS လို႔ တရားဝင္ သတ္မွတ္ပါတယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
-----------------------------------------------------------------------------------------------
|
ခ်စ္ျခင္း ေမတၱာ ႏွင့္ HIV ေရာဂါပိုး
29-03-2011
ေရာဂါ
တစ္ခုခု ျဖစ္လာျခင္းဟာ လူ႔သဘာဝ တစ္ေယာက္ နဲ႔ တစ္ေယာက္ ၾကားမွာ ရွိတဲ့
ခ်စ္ျခင္း ေမတၱာ ကို မပ်က္ျပယ္ ေစႏိုင္ပါဘူး။ HIV ေရာဂါ ပိုး ရွိတဲ့
သူေတြမွာလဲ လူတိုင္းလိုပဲ ခ်စ္ခင္ ၾကင္နာမႈ ကို လိုအပ္ ေနတာပါပဲ။
တခ်ဳိ႔က်ေတာ့လဲ HIV ပိုး ႐ွိတယ္လို႔ သိျပီးတဲ့ လူ တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔
အိမ္ေထာင္ မျပဳသင့္ဘူး လို႔ ယူဆတတ္ ပါတယ္။ ဒီကိစၥမွာ အဓိက အဆံုးအျဖတ္
ေပးရမွာကေတာ့ ကာယကံ႐ွင္ ႏွစ္ဦး ပါဘဲ။ တစ္ခုေတာ့ ႐ွိတာေပါ့။ ေရာဂါပိုး
မ႐ွိေသးသူ အေနနဲ႔ မကူးစက္ေအာင္ ဘယ္လို ေနထိုင္ သင့္သလဲ ဆိုတာ ကိုေတာ့
နားလည္ တတ္ကြ်မ္းသူ ေတြကို ေမးျမန္း သင့္ပါတယ္။
ေကာ့ကရိတ္ မွာ ေနတဲ့ အသက္ ၂၆ ႏွစ္ ခန္႔႐ွိ ေက်ာင္းဆရာမ တစ္ဦး ကေတာ့ ဒီလို ေျပာျပ ပါတယ္။ "လူ႔ဘဝ ဆိုတာ တိုေတာင္း လြန္းလွပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔ လက္ထပ္ေတာ့မယ့္ ဆဲဆဲမွာ သူ ေနမေကာင္း စ ျဖစ္တယ္။ ႏွစ္ဖက္ မိဘေတြက ကြ်န္မ တို႔ကို မယူဖို႔ တားၾကတယ္။ သူ႔ကို ကုေပးေနတဲ့ ဆရာဝန္ ကို ေသခ်ာ ေမးျမန္းျပီး ေရာဂါ မကူးေအာင္ ေနၾကဖို႔ ဆုံးျဖတ္ျပီး ကြ်န္မတို႔ လက္ထပ္ လိုက္ၾက ပါတယ္။ ကြ်န္မ နဲ႔ ယူျပီး မွ သူ ေနပိုေကာင္း လာပါတယ္။ အလုပ္ လဲ ခုထိ ဆက္လုပ္ ေနႏိုင္ ပါေသးတယ္။ မိဘ ေဆြမ်ဳိး အသိုင္း အဝိုင္း အားလံုးက ကြ်န္မ ကို နားမလည္ ႏိုင္ဘူး။ ဒီ ေရာဂါ ေၾကာင့္ ကြ်န္မတို႔ ႏွစ္ေယာက္ ရဲ႔ ခ်စ္ခ်င္း ေကြကြင္း ရ မွာလား။ ေရာဂါ မကူးေအာင္ ဘယ္လို ေနထိုင္ ရမယ္ ဆိုတာ ကြ်န္မ သိတယ္။ မကူးေအာင္ ေနလို႔ ရတယ္ ဆုိမွေတာ့ ဘာကို ကြ်န္မ ေၾကာက္ေနရ ဦးမလဲ။ သူ႔အတြက္ေတာ့ ကြ်န္မ သူ႔ကို လက္ထပ္ ကူလိုက္ျခင္းဟာ ဆုလာဘ္ တစ္ခု ပါဘဲ" တဲ့။ ကိုယါ့ ဘဝကို နားလည္ စာနာေပးမဲ့၊ ကိုယ့္ ခံစားခ်က္ေတြ ကို ေဝမွ်ႏိုင္မဲ့ အေဖၚ ဆုိတာ ကို လူတိုင္း တမ္းတ တတ္ၾကမွာပါ။ ေရာဂါ ႐ွိတဲ့ သူ အေနနဲ႔ ကိုယ့္ ေရာဂါပိုး မကူးစက္ေအာင္ ေနထိုင္နည္း ကို ေသေသ ခ်ာခ်ာ သိထားျပီး ဂ႐ုစိုက္မယ္ ဆိုရင္ အႏၱရာယ္ မ႐ွိႏိုင္ ပါဘူး။ ေရာဂါပိုး ႐ွိသူ ကို လက္ထပ္ျခင္း အားျဖင့္ ေရာဂါ မ႐ွိသူမွာ ေရာဂါ ကူးႏိုင္သဘား ဆိုတာ ေမးစရာ ျဖစ္လာ ပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံရာ မွာ ကြန္ဒံုး သံုးမယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ စိတ္ခ်ရတဲ့ လိင္ဆက္ဆံမႈ မ်ဳိးနဲ႔ ျပဳမူ ေနထိုင္မယ္ ဆုိရင္ ေရာဂါ မကူးႏိုင္ပါဘူး။ ႏွစ္ဦး စလံုးမွာ ေရာဂါပိုး ႐ွိေနတဲ့ စံုတြဲေတြ အေနနဲ႔ ကြန္ဒံုး မသံုးဘဲ လိင္ဆက္ဆံ လို႔လည္း မရႏိုင္ဘူးလား လို႔ ေမးႏိုင္ပါတယ္။ ကြန္ဒံုး မသံုးဘဲ လိင္ဆက္ဆံ ျခင္းဟာ မလိုလား အပ္တဲ့ ျပႆနာ ေတြကို လက္ယပ္ ေခၚသလို ျဖစ္ေနႏိုင္ ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ လဲ ဆိုေတာ့ ေရာဂါ ပိုဆိုးတဲ့သူ က ကိုယ့္ အေဖၚကို ေရာဂါ မွ်ေပးႏိုင္ သလို အျခား ေရာဂါမ်ား၊ လိင္ဆက္ဆံျခင္းေၾကာင့္ ရတဲ့ အျခား ေရာဂါပိုး မ်ား ကို ရသြားဖို႔ အခြင့္ သာႏိုင္ လို႔ ပါဘဲ။ ဒီလို ေရာဂါေတြ ကူးမယ္ ဆိုရင္ ကိုယ္ခံအား စနစ္ ကို ထပ္ျပီး ဖိစီး ႏွိပ္စက္ သလိုမ်ဳိး ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဒီေနရာ မွာလည္း ေနာက္ဆံုး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ က ကာယကံ႐ွင္ ႏွစ္ဦးနဲ႔ဘဲ သက္ဆိုင္ပါ လိမ့္မယ္။ ကိုေဇာ္ေဇာ္ နဲ႔ မသီတာ တို႔ လက္ထပ္ ခဲ့တာ အခုဆို (၃)ႏွစ္ ဝန္းက်င္ ႐ွိပါျပီ။ သူတို႔ ႏွစ္ဦး စလံုးမွာ HIV ပိုး႐ွိ ေနတယ္ လို႔ သိလိုက္ရပါတယ္း ဒါေပမယ့္ ကေလး ခ်စ္တတ္ၾကတဲ့ အတြက္ အိမ္ေထာင္သက္ ရ လာခ်ိန္မွာ သားသမီး ယူခ်င္စိတ္ ေပၚလာပါတယ္။ သူတို႔ သားသမီး ယူလို႔ ရ မရ၊ ယူတဲ့ ကေလးမွာေကာ ေရာဂါပိုး ႐ွိႏိုင္ မ႐ွိႏိုင္ သိခ်င္တဲ့ အတြက္ လာေရာက္ ေဆြးေႏြး အၾကံယူ ၾကပါတယ္။ HIV ပိုး ႐ွိတဲ့ စံုတြဲေတြ အတြက္ ေ႐ွ႔ဆက္ စဥ္းစားဖို႔ အခ်က္ကေတာ့ သားသမီး ယူသင့္ မယူသင့္ ဆိုတာပါဘဲ။ HIV ပိုး ႐ွိေနတဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီး ေတြ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ လိုတဲ့ အမ်ဳိးသမီး ေတြ အတြက္ အေမကေန ကေလးကို ကူးစက္ဖို႔ အခြင့္အလမ္း နည္းသြားေအာင္ ကာကြယ္ေပးတဲ့ AZT ဆိုတဲ့ ေဆးတစ္မ်ဳိး လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ အနည္းငယ္ က ေပၚလာခဲ့ ပါတယ္။ တခ်ဳိ႔က HIV ပိုး ႐ွိေနတဲ့ အေမကေန ေမြးတဲ့ ကေလးတိုင္းဟာ HIV ပိုး ႐ွိေနႏိုင္တယ္ လို႔ ထင္ၾကပါတယ္။ ေဆးေပးျပီး ကာကြယ္ႏိုင္ျခင္း မ႐ွိခင္ က ေရာဂါပိုး ႐ွိတဲ့ မိခင္ေတြ က ေမြးတဲ့ ကေလးေတြရဲ႔ ၃၀-၃၅% သာ ေရာဂါပိုး ပါလာႏိုင္ပါတယ္။ ကေလးကို မိခင္ႏို႔ မတိုက္ခဲ့ရင္၊ ေဆးဝါးနဲ႔ ကာကြယ္မယ္ ဆိုရင္ မိခင္ကေန ကေလးကို ကူးစက္မႈ ႏႈန္းကို တဝက္ေက်ာ္ေက်ာ္ ေလာက္ လက္ေလ်ာ့ခ် ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးဝါးနဲ႔ ကာကြယ္ရင္း ဗိုက္ခြဲ ေမြးတာမ်ဳိးလို တျခား ကုထံုးေတြနဲ႔ ပါ ေပါင္းစပ္ ေပးလိုက္မယ္ ဆုိရင္ ေရာဂါ ရႏုိင္တဲ့ ႏႈန္းဟာ ၀% အထိ က်ဆင္းသြား ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါက ကေလးမွာ HIV ပိုး ကူးႏိုင္ မကူးႏိုင္ ဆိုတဲ့ အၾကာင္း တစ္ခုတည္း ႐ွိပါေသးတယ္။ ဆက္ျပီး စဥ္းစားရမွာ က ကေလးရဲ႔ အနာဂတ္ ပါဘဲ။ ကိုယ္က အသက္႐ွင္ဖို႔ ကန္႔သတ္ခ်က္ ႐ွိေနေတာ့ ကေလးမွာ ေတြ႔ရႏိုင္တဲ့ အခက္အခဲေတြ၊ ျပႆနာေတြ ကို ၾကိဳတင္ စီစဥ္ ေပးထားဖို႔လည္း လိုပါလိမ့္ မယ္။ တကယ္လို႔ ကေလးကို ကိုယ္က မျပဳစု မေစာင့္ေ႐ွာင္ ႏိုင္ေတာ့ဘူး ဆုပါစို႔။ သူ႔ကို ဘယ္သူက ဆက္လက္ ျပဳစု ေစာင့္ေ႐ွာက္ ထားေပး ႏုိင္မလဲ။ ဆက္ ၾကည့္႐ႈ ေစာင့္ေ႐ွာက္ ေပးမယ့္သူ အေနနဲ႔ေရာ ေငြေၾကး ေတာင့္တင္းမႈ ႐ွိ႐ဲ႔လား။ ေမတၱာေကာ အျပည့္အဝ ေပးႏိုင္မယ္ လို႔ ထင္ပါသလား။ ကိုယ့္ေၾကာင့္ လူ႔ေလာက ထဲကို ေရာက္လာမဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ အတြက္ စဥ္းစား ေတြးေတာ စရာ ေတြ အမ်ားၾကီး ႐ွိပါတယ္။ ကေလးတစ္ေယာက္ အတြက္ အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ေတြ က စလို႔ သူၾကီးျပင္းလာမယ့္ အခ်ိန္ထိကို ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားျပီးမွ ကေလး ယူသင့္ မယူသင့္ ဆိုတာကို ဆံုးျဖတ္သင့္ ပါတယ္။ ဒီကိစၥမ်ဳိးကို ဆရာဝန္၊ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြး အၾကံေပးသူ တစ္ေယာက္ေယာက္၊ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ့္လို အေျခအေနမ်ဳိး ၾကံဳဖူးနဲ့သူ တစ္ေယာက္ေယာက္ နဲ႔ ေျပာဆုိ ေဆြးေႏြး ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ HIV ပိုး ႐ွိေနသူ တစ္ဦးဦး နဲ႔ ကိုယ္ဟာ ပတ္သက္ ဆက္ႏြယ္မႈ ႐ွိေနတယ္ ဆိုရင္ HIV ပိုး ကူးစက္ႏုိင္တဲ့နည္း၊ ကာကြယ္နည္း၊ အႏၱရာယ္ ကင္းတဲ့ လိင္ဆက္ဆံနည္း၊ လိုအပ္လို႔ ေဆးထိုးရမယ္ ဆိုရင္လည္း အႏၱရာယ္ မ႐ွိေအာင္ ဘယ္လို ေဆးထိုးရမယ္ ဆိုတာေတြကို သိထား သင့္ပါတယ္။ HIV ပိုး ဘယ္လို ရႏိုင္သလဲ အဓိက သံုးနည္းနဲ႔ ကူးႏိုင္ ပါတယ္။ ၁။အကာ အကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံ ျခင္းက တဆင့္ ကူးစက္ျခင္း ၂။ေရာဂါပိုး႐ွိသူ အသံုးျပဳထားေသာ အပ္၊ ေဆးထိုးျပြန္ မ်ားကို အတူ သံုးစြဲျခင္း ျဖင့္ ေသြးမွ တဆင့္ ကူးစက္ျခင္း ၃။HIV ပိုး ႐ွိေသာ မိခင္မွ ကေလးျဖစ္သူအား ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္စဥ္ အတြင္း၊ ကေလးေမြးစဥ္ သို႔မဟုတ္ ႏို႔တိုက္စဥ္ တြင္ ကူးစက္ျခင္း တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ |
